Koma Şano
Jiyanameya Jon Fosse. Nerwêc
Roman nivîs û Şanonivîs ê Nerwêcî
Wergerandin: Salar Mihemed
Jon Fosse nivîskarekî Nerwîcî navdare ku di sala 1959 de ji dayik buye. Ew bi berhemên xwe
yên berfireh tê naskirin, ku tê de şano, roman, berhevokên helbestan, gotar, pirtûkên
zarokan û werger hene. Şêweya nivîsandina Fosse wek mînîmalîzm (nermahî) û kûrahiya
hestyarî ve tê taybetmend kirin, ku wî dike yek ji şanogerên herî zêde ku jêre hatiye
pêşkêşkirin. Di sala 2023-an de, ji ber lîstik û proza xwe yên nûjen ên ku deng dide tiştên ku
.nayên gotin, Xelata Nobelê ya Wêjeyê wergirt
Berhemên Fosse ji bo zêdetirî pêncî zimanan hatine wergerandin, ku li seranserê cîhanê li
ser hezar sehneyan hatine pêşkêş kirin. Lîskên wî yên mînîmalîst û hundurîn, ku pir caran bi
proza lîrîk û helbestê re sînordar in, kevneşopiya dramatîk a ku di sedsala 19-an de ji hêla
Henrik Ibsen ve hatî damezrandin, berdewam dike. Karê Fosse bi şanoya post-dramatîk
hatiye girêdan , û romanên wî yên berbiçav tên ravekirin wek post-modernîst û pêşengî ji
.ber kêmîmalîzm, lîrîzîzm û karanîna hevoksaziyê ya neasayî
Fosse bi lîstika xwe ya bi navê “Nokon kjem til å komme” (1996; “Kesek Dê Bê”, 2002),
navdariya xwe wekî dramatîstek navnetewî wergirt. Ew roman bi kêmkirina tund ya ziman û
vegotina hêzdar a hestên mirovan tê nasîn. Fosse ji hunermendên wekî Samuel Beckett û
Thomas Bernhard îlhama xwe digire, ku çawa têkiliyên herêmî bi teknîkên modernîst pev
girêdide. Berhemên wî nediyarbûn û qelsiyên serpêhatiyên mirovî bêyî heqareta nihîlîstî
.nîşan didin
Di lîstikên xwe de, Fosse gelek caran gotin an dîmenan nîvco dihêle, hestek tengezariyek
bêçareser diafirîne. Mijarên nezelaliyê û xemgîniyê di lîstikên mîna “Natta syng sine songar”
(1998; “Stranên bi Şev”, 2002) û “Dødsvariasjonar” (2002; “Guherînên Mirinê”, 2004) de
têne lêkolîn kirin. Wêrekiya Fosse ya ku di nav fikarên jiyana rojane de kûr diçe,û derbasî
.naskirina wî ya berfireh bûye
Romanên Fosse, wek “Morgon og kveld” (2000; “Sibeh û Êvar”, 2015) û “Det er Ales” (2004;
“Aliss di Agir de”, 2010), zimanê wî yê yekta destnîşan dikin ku bi rawestan, navberan,
înkarkirin, û lêpirsînên kûr ve tê naskirin. Trîlojî “Trilogien” (2016) û septolojî “Det andre
namnet” (2019; “Navê Din”, 2020) bêtir lêgerîna Fosse ya evîn, dijwarî, mirin û lihevhatinê
.nîşan dide
Bikaranîna wêne û sembolîzmê ya Fosse di berhemên wî yên helbestî de diyar e, di nav de
“Sterk vind” (2021) û berhevoka wî ya helbestan “Dikt i Samling” (2021). Her wiha
.berhemên Georg Trakl û Rainer Maria Rilke wergerandiye Nynorskî
Bi giştî, karên Jon Fosse cewhera rewşa mirovî vedikolin, mijarên gumaniyê, xemxwariyê,
evîn û windabûnê digirin. Bi şêwaza nivîsandina xwe ya yekta û vekolîna kûr a rewşên
.rojane, wî di wêje û şanoya hevdem de xwe wekî kesayetek sereke destnîşan kir
Wergerandin: Salar Mihemed
Sirya / Qamişlo Koma Şano
لتحميل الرسالة رابط PDF أعلاه
Comments